Tại Trường Đại học FPT, khởi nghiệp không chỉ là môn học mà đã trở thành một chiến lược đào tạo cốt lõi. Đằng sau bước đi tiên phong ấy là những giảng viên mang trong mình tinh thần đổi mới mạnh mẽ. Trong số đó, thầy Võ Thiên Ân – Giảng viên bộ môn Phát triển Khởi nghiệp tại FPTU cơ sở Cần Thơ, là một trong những người lặng lẽ nhưng bền bỉ đồng hành cùng những dự án khởi nghiệp của sinh viên.
Cơ duyên đặc biệt đưa người làm đổi mới sáng tạo đến bục giảng
Trước khi gắn bó với giảng đường và bục giảng, thầy Võ Thiên Ân hoạt động chuyên sâu trong lĩnh vực đổi mới sáng tạo, hỗ trợ các doanh nghiệp địa phương phát triển mô hình khởi nghiệp. Chính trong quá trình tiếp xúc với các nhà khởi nghiệp trẻ đã gieo trong thầy một niềm yêu thích đặc biệt dành cho việc đồng hành, ươm mầm các dự án khởi nghiệp. Thầy kể: “Tôi có cơ hội tiếp xúc với nhiều bạn trẻ và nhận ra rằng điều mình thích nhất vẫn là được nhìn thấy sự trưởng thành của các bạn, khi từ một ý tưởng ban đầu, đôi khi rất ‘ngây ngô’, dần trở thành một dự án có hình hài rõ ràng”. Và khi FPTU cơ sở Cần Thơ mở bộ môn Phát triển Khởi nghiệp và tìm kiếm mentor để đồng hành cùng các bạn sinh viên, thầy Ân biết rằng đây là nơi mình thuộc về. “Tôi cảm thấy đây là môi trường phù hợp để mình vừa chia sẻ kinh nghiệm thực tế trong quá trình hoạt động trước đó vừa có thể tiếp tục học hỏi từ thế hệ trẻ. Thế là tôi chọn gắn bó với việc giảng dạy đến hôm nay”, thầy Ân chia sẻ.
Trong suốt quá trình giảng dạy, thầy Ân đã đồng hành, hỗ trợ hơn 100 nhóm dự án sinh viên thuộc nhiều lĩnh vực khác nhau như nông nghiệp, giáo dục, công nghệ cũng như các sản phẩm tiêu dùng. Sự đồng hành của thầy tập trung vào ba nhóm chính: tư vấn chuyên môn, kết nối các doanh nghiệp phù hợp, chuyên gia uy tín và hỗ trợ tổ chức các hoạt động trải nghiệm, giới thiệu sản phẩm khởi nghiệp. Từ việc phân tích hành vi khách hàng, xây dựng mô hình kinh doanh đến hoàn thiện MVP (Minimum Viable Product – nghĩa là Sản phẩm khả dụng tối thiểu hoặc Sản phẩm khả thi tối thiểu) hay kế hoạch tài chính, thầy Ân luôn là một “người hướng dẫn tỉ mỉ”, đặt sinh viên vào trung tâm của quá trình. Thầy chia sẻ: “Tôi giúp các bạn tiếp cận các doanh nhân, đối tác tiềm năng hoặc các cố vấn phù hợp cho từng lĩnh vực. Bên cạnh đó, tôi cũng hỗ trợ các bạn tổ chức workshop, coaching 1–1, hỗ trợ gọi vốn thử nghiệm trong trường và đồng hành trong các cuộc thi khởi nghiệp như Business Challenge, Startup Wheel, CiC…”, thầy Ân cho biết.
Điều giữ thầy Ân ở lại với nghề không phải là những tấm huy chương hay thành tích, mà là sự trưởng thành trong mỗi bạn trẻ. “Tôi luôn tin rằng trong mỗi bạn trẻ đều có một ‘tia lửa’, chỉ cần người lớn kiên nhẫn thổi đúng lúc, đúng cách thì tia lửa ấy có thể bùng lên thành những điều rất đẹp”. Với thầy Ân, hạnh phúc của nghề giáo là được chứng kiến sự thay đổi ấy từng ngày của sinh viên, được thấy các bạn tự tin hơn, dám thử nghiệm, dám chấp nhận thất bại và biết theo đuổi điều mình tin là đúng. “Đó là niềm vui mà chỉ có nghề giáo mới có”, thầy khẳng định.
Nói về hệ sinh thái hỗ trợ các dự án khởi nghiệp sinh viên tại FPTU, thầy Ân đánh giá đây là môi trường toàn diện để sinh viên được học và hỗ trợ quá trình khởi nghiệp một cách thực tế và bài bản. Từ cơ sở vật chất như studio, phòng lab, không gian sáng tạo cho đến mentor doanh nghiệp, quỹ hỗ trợ sản phẩm hay các sự kiện Industry Talk, Meetup hoặc các chương trình hợp tác với startup/SME, FPTU đều tạo điều kiện để sinh viên biến ý tưởng thành hành động. Theo thầy, sinh viên FPTU không chỉ học lý thuyết mà còn rèn luyện được “tư duy giải quyết vấn đề, kỹ năng trình bày và phản biện, tư duy tài chính, khả năng làm việc nhóm và quan trọng nhất là bản lĩnh vượt qua thất bại.
Thầy Ân nhấn mạnh: “Khởi nghiệp không chỉ tạo ra dự án mà còn tạo ra con người trưởng thành hơn. Không chỉ là những ý tưởng trên giấy, chúng tôi ở đây để đồng hành, biến những ý tưởng có vẻ ngây ngô trở thành dự án thực tế, sản phẩm thật, kết quả thật”. Không chỉ truyền cảm hứng cho sinh viên, mà chính sinh viên cũng là người truyền cảm hứng ngược lại cho thầy Ân. Thầy chia sẻ đầy tự hào: “Mỗi khóa lại có một vài bạn khiến tôi phải ‘chạy nhanh hơn’ để kịp với sự nhiệt huyết và tốc độ của các bạn”. Sự năng động, dám nghĩ lớn và dám thử của các bạn trẻ chính là động lực để thầy Ân liên tục học hỏi, nghiên cứu và không ngừng đổi mới.
Một trong những dự án khởi nghiệp nhận được sự đồng hành từ thầy Võ Thiên Ân chính là dự án chế tạo muỗng nhựa sinh học từ vỏ quất POSE. Chia sẻ về quá trình triển khai dự án POSE, bạn Nguyễn Mai Vinh – sinh viên khóa K17 chuyên ngành ngành Digital Marketing cho biết thầy Ân không chỉ đồng hành, hỗ trợ chuyên môn mà còn là chỗ dựa tinh thần vững chắc cho cả nhóm. “Thầy luôn tin tưởng nhóm sẽ làm được, luôn ủng hộ và ghi nhận nỗ lực của từng thành viên”, Mai Vinh bày tỏ. Điều khiến Vinh ấn tượng nhất ở thầy chính là khả năng quan sát tinh tế và xử lý tình huống linh hoạt. Theo Vinh, thầy Ân luôn nhìn ra tiềm năng của từng sinh viên, giúp các bạn khai phá thế mạnh của mình đồng thời hướng dẫn nhóm phân tích đa chiều mỗi vấn đề để tìm ra lời giải tối ưu. “Nhờ thầy, bọn em được mở rộng thế giới quan và học được cách tư duy sâu sắc hơn”, Vinh chia sẻ.
Theo thầy Ân, việc giảng dạy khởi nghiệp vẫn có những điểm tương đồng với các môn chuyên ngành khác như yêu cầu nền tảng kiến thức vững, quy trình sư phạm rõ ràng và mục tiêu học tập cụ thể. Tuy nhiên, điều làm nên sự khác biệt lớn nhất chính là việc ít có đáp án đúng, sai của môn học này. Thầy chia sẻ: “Khởi nghiệp ít có đáp án đúng sai. Mọi thứ đều có thể thay đổi tùy thị trường. Dạy khởi nghiệp giống như làm huấn luyện viên, phải liên tục quan sát, đặt câu hỏi, thử nghiệm cùng sinh viên và học cùng các bạn”. Với thầy, đó cũng chính là điều khiến khởi nghiệp trở thành một môn học sống động, đầy thử thách nhưng cũng đầy cảm hứng.
Trong khởi nghiệp, người thầy không chỉ là người truyền đạt kiến thức mà còn là người đồng hành trong hành trình khám phá và trưởng thành của sinh viên. Đó là lý do thầy luôn lựa chọn đồng hành chứ không chỉ là giảng dạy. Khi sinh viên chững lại hoặc mất phương hướng trong quá trình triển khai dự án, thầy Ân không vội đưa ra lời khuyên mà chọn cách giúp các bạn tự nhìn lại chính mình. “Tôi thường hỏi các bạn: Điều gì khiến bạn bắt đầu? Điều gì làm bạn muốn từ bỏ? Nếu thử lại thêm một bước nhỏ nữa, chuyện gì có thể xảy ra?”, thầy Ân cho biết. Thầy luôn tâm niệm, chỉ khi sinh viên tự mình tìm được lý do để đứng dậy thì đó mới là “năng lượng thật” để các bạn có thể đi tiếp.
Nhìn lại hành trình đồng hành cùng sinh viên, điều khiến thầy tự hào nhất không phải là thành tích hay giải thưởng, mà là sự trưởng thành rõ rệt ở từng cá nhân. Thầy chia sẻ: “Khi một sinh viên từng rất rụt rè bỗng trở thành người dẫn dắt một đội nhóm khởi nghiệp, đó là khoảnh khắc làm tôi tự hào nhất.” Với thầy, vẻ đẹp thực sự của nghề giáo chính là được chứng kiến hành trình phát triển của các bạn trẻ, từ sự bỡ ngỡ, rụt rè đến tự tin và bản lĩnh hơn. Và trên hành trình ấy, thầy luôn giữ cho mình một triết lý giản dị: “Là người thầy thời 4.0, tôi không chỉ đứng trên bục giảng mà còn đồng hành như một người dẫn dắt. Tôi phải học liên tục và giúp sinh viên biến tri thức thành năng lực thật”.
M.N