Không chỉ dừng lại ở một bộ nhận diện thương hiệu quà tặng khắc gỗ cho doanh nghiệp, đồ án Chạm của sinh viên ngành Thiết kế Mỹ thuật số – Trường Đại học FPT đã mở rộng biên độ của thiết kế, biến nó thành lời giải cho một thách thức xã hội: Tạo việc làm bền vững cho những nghệ nhân đặc biệt. Gắn liền với Mục tiêu Phát triển bền vững số 8 của Liên Hợp Quốc (Công việc bền vững và tăng trưởng kinh tế), dự án vượt xa khuôn khổ một đồ án tốt nghiệp để trở thành minh chứng cho khả năng biến sáng tạo thành tác động xã hội thiết thực, mang ý nghĩa cộng đồng.
Ý tưởng về Chạm đến với Sim My và Minh Luật sau những buổi tiếp xúc tại Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp cho Người khuyết tật & Trẻ mồ côi TP.HCM. Ở đó, hai bạn trẻ nhận ra những đôi tay khéo léo và kiên nhẫn đã thổi hồn vào từng sản phẩm thủ công, nhưng ngoài xã hội, những tài năng ấy vẫn phải đối diện với vô vàn rào cản để có được một công việc công bằng và ý nghĩa. Từ trăn trở ấy, một câu hỏi lớn dần hiện ra: “Liệu có cách nào để tạo ra công việc vừa phù hợp với khả năng, vừa phát huy đúng thế mạnh của họ không?” Chính từ câu hỏi đó, Chạm ra đời như một hành động thiết kế để kiến tạo cơ hội. Nhóm kỳ vọng khi mọi người nhìn vào dự án, sẽ không chỉ thấy đây là một sản phẩm thiết kế, mà còn cảm nhận được sự trân trọng muốn gửi gắm đến giá trị lao động và tài năng của những đôi tay thầm lặng.
Chia sẻ về hành trình bốn tháng, nhóm nhìn nhận đây là quãng thời gian vừa thử thách vừa nhiều dấu ấn. Bài toán kỹ thuật đặt ra là làm sao để sản phẩm vừa đẹp mắt, vừa phù hợp với điều kiện gia công trên gỗ. Nhưng khó nhất không nằm ở khâu kỹ thuật, mà ở cách kể câu chuyện: Làm sao để dự án tôn vinh và mở ra cơ hội, thay vì đi vào lối mòn khai thác sự thương cảm. Hành trình hiện thực hóa ý tưởng cũng không hề bằng phẳng, đòi hỏi không ít lần thử – sai: Từ chọn vật liệu, dựng file, đến trực tiếp xuống xưởng cùng những nghệ nhân kiên nhẫn để thực nghiệm. Có lúc tưởng chừng phải dừng lại, nhưng niềm tin vào ý nghĩa xã hội đã trở thành điểm tựa, giúp Chạm bền bỉ bước tiếp.
Đều đặn, nhóm sinh viên Chạm có mặt tại xưởng để cùng các nghệ nhân đặc biệt trao đổi, chỉnh sửa và hoàn thiện từng sản phẩm, đảm bảo hài hòa giữa ý tưởng thiết kế và tay nghề thủ công.
“Ban đầu, đồ án chỉ là một bộ nhận diện thương hiệu. Nhưng càng triển khai, cả hai càng nhận ra nếu dừng ở đó thì chưa đủ. Chạm cần hiện diện trong đời sống, như một sản phẩm thật sự. Thế là ý tưởng mở rộng thành bộ quà tặng khắc gỗ ra đời. Quyết định này khiến khối lượng công việc tăng gấp nhiều lần, nhưng cũng giúp dự án bước qua ranh giới giữa lý thuyết và thực tiễn, giữa giảng đường và thị trường” – nhóm chia sẻ.
Trong quá trình chọn vật liệu, Sim My và Minh Luật đã tìm thấy sự đồng điệu nơi chất liệu gỗ. Mộc mạc, gần gũi, thân thiện với môi trường và phù hợp với hình thức gia công bán thủ công, gỗ không chỉ đáp ứng yêu cầu kỹ thuật mà còn mang một tầng ý nghĩa sâu hơn. Mỗi đường vân, mỗi thớ gỗ như một câu chuyện nhỏ, gắn liền với tinh thần “chạm”: Chạm vào chất liệu, chạm vào cảm xúc và chạm đến trái tim người sử dụng. Từ tinh thần đó, bộ nhận diện và những sản phẩm đi kèm được phát triển một cách nhất quán, vừa giữ được vẻ chuyên nghiệp, vừa lan tỏa giá trị nhân văn mà dự án muốn gửi gắm.
Khoảnh khắc đáng nhớ nhất, theo nhóm, chính là khi sản phẩm nhận được phản hồi từ thầy cô và các anh chị doanh nghiệp. Họ đánh giá cao không phải chỉ vì sản phẩm gắn với những người làm nghề đặc biệt, mà bởi thiết kế thật sự có tính thẩm mỹ, có giá trị thị trường. Đó là giây phút Chạm được nhìn nhận như một sản phẩm đúng nghĩa – vừa đẹp, vừa có thể hiện diện trong đời sống, vừa mang ý nghĩa xã hội. Với Sim My và Minh Luật, đó không chỉ là niềm vui, mà còn là lời khẳng định: Những đôi tay bền bỉ hoàn toàn có thể tạo ra giá trị sáng tạo đáng trân trọng.
Chạm không dừng lại ở một ý tưởng thiết kế. Nó mở ra triển vọng hợp tác cùng doanh nghiệp để sản xuất thực tế, từ đó tạo thêm cơ hội việc làm ổn định cho người khuyết tật. Đây cũng là cách đồ án kết nối trực tiếp với Mục tiêu phát triển bền vững số 8 – thúc đẩy công việc bền vững và tăng trưởng kinh tế.
“Thiết kế không chỉ dừng lại ở cái đẹp. Nó có thể trở thành cầu nối giữa sáng tạo, kinh doanh và trách nhiệm xã hội, để góp phần xây dựng một xã hội công bằng và nhân văn hơn”. Chính thông điệp ấy đã trở thành la bàn, giúp Chạm luôn đi đúng hướng khi bước ra đời sống.
Sau nhiều tháng kiên trì thử – sai, đồ án Chạm được hoàn thiện và ra mắt, nhận về những phản hồi tích cực từ cộng đồng.
Một điểm tựa quan trọng giúp Chạm bền bỉ đi đến ý tưởng trọn vẹn và được cộng đồng đón nhận chính là sự đồng hành của giảng viên hướng dẫn – cô Lê Thị Bích Loan. Cô không chỉ mang đến những định hướng chuyên môn mà còn là nguồn động viên tinh thần, luôn nhắc nhở hai sinh viên giữ vững niềm tin vào mục tiêu xã hội của dự án. Song song đó, kiến thức từ chương trình đào tạo ngành Thiết kế Mỹ thuật số tại Trường Đại học FPT cũng được vận dụng tối đa: từ thiết kế thương hiệu, nghiên cứu thị trường, quản lý dự án, phát triển sản phẩm cho đến tư duy sáng tạo. Nhờ vậy, Chạm không dừng lại ở một ý tưởng trên giấy, mà thật sự trở thành một giải pháp gắn liền với đời sống.
Sinh viên Sim My, Minh Luật cùng giảng viên hướng dẫn Lê Thị Bích Loan trong đồ án Chạm
Nhìn lại chặng đường, Chạm không đơn thuần là một đồ án tốt nghiệp. Đó là câu chuyện về khát vọng của hai sinh viên ngành Thiết kế Mỹ thuật số muốn biến kiến thức thành hành động, biến giảng đường thành nơi khởi nguồn cho những giải pháp nhân văn. Và hơn hết, Chạm khẳng định một niềm tin: Thiết kế không chỉ làm đẹp cho cuộc sống, mà còn có thể mở ra cơ hội, tạo ra công việc bền vững, và góp phần xây dựng một xã hội bao dung, nhân văn và sáng tạo hơn.
Ái Nhi