Từ những ngày đầu thiếu kinh nghiệm, không thiết bị hiện đại và đầy bỡ ngỡ với quy trình chế tạo robot, đội LionKing_1 (THPT Xuân Mai, Hà Nội) tạo nên kỳ tích tại FPTU AI & Robotics Challenge 2025.

Tháng 3, nhờ sự giới thiệu của thầy cô, các bạn học sinh trường THPT Xuân Mai biết đến FPTU AI & Robotics Challenge 2025 (FARC) – sân chơi công nghệ lớn nhất dành cho học sinh THPT cả nước do Trường Đại học FPT tổ chức. Cuộc thi là bước đệm cho các bạn học sinh THPT khám phá tiềm năng trong lĩnh vực công nghệ giữa bối cảnh AI và Robotics đang ngày càng khẳng định vai trò then chốt trong sự phát triển của xã hội; đồng thời cũng thúc đẩy giáo dục STEAM (Khoa học – Công nghệ – Kỹ thuật – Nghệ thuật – Toán học) tại Việt Nam.

4 học sinh trường THPT Xuân Mai gồm Nguyễn Hồng Vân, Đinh Thị Thanh Mai, Nguyễn Chiến Thắng và Nguyễn Minh Ngọc được nhà trường tuyển chọn trên tiêu chí đam mê công nghệ, robotics và trí tuệ nhân tạo. Dưới sự dẫn dắt của nhà trường và thầy giáo Nguyễn Thế Văn, các em lập nên đội LionKing_1. Hành trình chinh phục sân chơi công nghệ của các bạn trẻ bắt đầu từ “tay trắng”: thiếu kinh nghiệm, không thiết bị hiện đại và bỡ ngỡ với quy trình chế tạo robot.

Học sinh Nguyễn Hồng Vân – đội trưởng LionKing_1 – chia sẻ: “Sau khi tìm hiểu về cuộc thi, chúng em rất hào hứng. Với chúng em, FARC không chỉ là cuộc thi mà còn là sân chơi lớn để học tập, giao lưu và sáng tạo hết mình”.

Tuy xuất phát điểm khiêm tốn, đội nhanh chóng tìm được điểm tựa quý giá từ người thầy dẫn dắt tận tâm và những đồng đội không bao giờ bỏ cuộc. Từ những đêm thức trắng sửa robot đến các buổi họp chiến thuật kéo dài đến tối muộn, tinh thần “chiến đến cùng” luôn là sợi dây gắn kết và đưa họ vượt qua từng thử thách.

Bước vào giải đấu với mục tiêu chỉ là lọt vào vòng loại khu vực miền Bắc, LionKing_1 không ngờ rằng sự nghiêm túc, kỷ luật và tinh thần học hỏi không ngừng đã đưa họ đi xa hơn thế. Các bạn trẻ cải tiến kỹ thuật, luyện tập bền bỉ và tiến thẳng đến vòng Chung kết toàn quốc.

Chiến thuật vững vàng tạo nền móng cho chiến thắng

Ngay từ ngày đầu bước vào FARC, LionKing_1 đã xác định tư duy thi đấu rõ ràng: không để mọi thứ bị cuốn vào “nước rút”, mà chuẩn bị kỹ càng cho từng vòng thi. Muốn giành chiến thắng thì ngoài một robot mạnh, đội cần có tinh thần chiến đấu cao để vượt qua chặng đường thi đấu dài hơi.

Ở vòng loại Robotics khu vực, đội dành phần lớn thời gian xây dựng nền tảng: thiết kế cơ khí chuẩn chỉnh, lập trình linh hoạt, phối hợp nhịp nhàng và làm chủ mọi tình huống trên sân đấu. LionKing_1 chạy thử robot mỗi ngày, sửa lỗi liên tục, rút kinh nghiệm qua từng trận để nâng cấp cả kỹ thuật lẫn chiến thuật. 

Đặc biệt, khi được gọi tên vào vòng Chung kết toàn quốc, LionKing_1 đẩy cao cường độ luyện tập. Trong vòng hơn 1 tháng, các bạn trẻ liên tục mô phỏng các kịch bản thi đấu, phân tích chiến thuật, tối ưu từng chi tiết trên robot, từ cơ cấu chuyển động đến thời gian hoàn thành nhiệm vụ. “Có những buổi chiều chúng em loay hoay, thử đi thử lại robot đến tối muộn. Không biết bao nhiêu lần chúng em rơi vào tuyệt vọng khi robot gặp sự cố trước ngày thi. Nhưng trên hết, chúng em chuẩn bị tinh thần thi đấu hết mình, không ngại khó khăn thử thách và không bao giờ chùn bước”, đại diện LionKing_1 chia sẻ.

Ban đầu, đội chọn hướng thiết kế robot tay gắp với tham vọng vừa nhặt được hoa quả nhỏ, vừa gắp được bóng lớn. Nhưng khi đi vào thi đấu thực tế, họ nhận ra hệ thống này quá phức tạp: vận hành chậm, mỗi lượt chỉ đổ được 1 bóng, vừa tốn thời gian, vừa khó đạt hiệu suất điểm cao. 

Sự cố ập đến vào buổi chiều trước ngày thi Chung kết: động cơ treo bị vỡ hộp số. Không khí trong phòng “căng như dây đàn” khi cả đội đứng trước nguy cơ phải bước vào vòng thi quan trọng nhất với một robot không thể vận hành. Nhưng đó cũng là lúc tinh thần đồng đội, sự dẫn dắt của người thầy và khả năng thích ứng nhanh chóng của LionKing_1 phát huy mạnh mẽ.

Chỉ trong vài giờ đồng hồ, cả đội đã cùng nhau ngồi lại, đánh giá, lên phương án và triển khai giải pháp thay thế toàn bộ cơ cấu truyền động: chế thêm nhông xích, thay đổi hệ số truyền và chuyển sang sử dụng động cơ 180 thay cho động cơ 30 bị hỏng. Quyết định “đánh liều có tính toán” này không chỉ cứu robot khỏi sự cố, mà còn giúp tăng tốc độ và sự ổn định trong quá trình thi đấu. Đó là một trong những bước ngoặt chiến thuật quan trọng, mở đường cho chiến thắng cuối cùng.

Phối hợp ăn ý với đồng minh, giành cúp vàng danh giá

Tại vòng Chung kết toàn quốc diễn ra ngày 2-3/8 tại Hà Nội, LionKing_1 bắt tay đội IronCortex (THPT Lê Hồng Phong, Đắk Lắk) tạo thành một liên minh thi đấu. Đại diện trường THPT Xuân Mai đánh giá đội IronCortex có chiến thuật thi đấu bài bản, thiết kế robot có cơ chế hoạt động hiệu quả và ổn định. Đội trưởng LionKing_1 nhận xét: “Các thành viên của IronCortex có tinh thần hợp tác rất cao, luôn bình tĩnh trước áp lực và thông minh, nhanh nhạy”. Bởi vậy, khi IronCortex mời LionKing_1 trở thành đồng minh, cả đội đã đồng ý.

Tại vòng loại trực tiếp của chung kết FARC 2025, liên minh LionKing_1 và IronCortex nhanh chóng thống nhất chiến thuật thi đấu do đã có sự hợp tác ăn ý ở vòng đấu xếp hạng. Với robot nhỏ gọn, nhanh nhạy, LionKing_1 đảm nhiệm khu vực gần; IronCortex xử lý các trụ xa và thu hoạch nông sản sau khi đổ bóng. Hai đội phối hợp như một cỗ máy đồng bộ.

Với thành tích cao nhất tại FARC 2025, LionKing_1 rinh giải thưởng 50 triệu đồng và suất học bổng 2 năm tại Trường Đại học FPT cho mỗi thành viên trong đội. Đồng thời, đội sẽ được mượn bộ kit robot FTC để tham dự cuộc thi First Tech Challenge Vietnam 2025 – 2026.

Nhìn lại hành trình, điều khiến quán quân LionKing_1 tự hào nhất không chỉ là kỹ thuật hay chiến thuật, mà là tinh thần đồng đội. Các bạn trẻ học được cách xử lý áp lực, ứng biến trước sự cố và trên hết là không bao giờ bỏ cuộc. FARC không chỉ mở ra cơ hội mà còn truyền cảm hứng để các thành viên định hình lại tương lai. Hồng Vân cho biết trước đây cô còn phân vân giữa nhiều ngành học. Sau khi được trải nghiệm thiết kế, lắp ráp và chạy thử robot, cô quyết định theo đuổi các ngành học về kỹ thuật robot, cơ điện tử công nghệ thông minh.

Thành công của LionKing_1 không thể thiếu sự đồng hành của thầy Nguyễn Thế Văn – người thầy luôn sát cánh từ tư vấn kỹ thuật đến động viên tinh thần, cùng sự hỗ trợ chu đáo của trường THPT Xuân Mai về mọi mặt. Hồng Vân chia sẻ “Với chúng em, thành công này không chỉ là của đội mà còn là thành quả của sự hỗ trợ, yêu thương và niềm tin mà thầy và nhà trường đã trao gửi”.

Đối với LionKing_1, Trường Đại học FPT đã mang đến trải nghiệm thi đấu đáng nhớ. Để trang bị kiến thức cho các em sinh viên, ban tổ chức đã sắp xếp các buổi đào tạo kiến thức chuyên môn, hướng dẫn tận tình và theo sát tiến độ của từng đội. Trong suốt hành trình, ban tổ chức luôn sát cánh để hỗ trợ đội thi ngay khi cần. “Ở vòng chung kết, chúng em còn được hỗ trợ chỗ ăn ở miễn phí ngay trong khuôn viên Trường Đại học FPT. Không gian rộng rãi, sạch sẽ và văn minh của ngôi trường đã mang lại cho chúng em cảm giác rất thoải mái và những ấn tượng khó quên”, đại diện đội chia sẻ.

Hành trình đến ngôi vị quán quân của LionKing_1 là minh chứng cho giá trị cốt lõi mà FARC 2025 hướng tới: khơi dậy đam mê công nghệ, trao cho học sinh cơ hội được thử sức và trưởng thành trong chính trải nghiệm thực tiễn. Không chỉ là một sân chơi, FARC góp phần hiện thực hóa mục tiêu của Nghị quyết 57 về thúc đẩy giáo dục STEM. Qua từng vòng thi, mỗi học sinh không chỉ học cách làm robot mà còn rèn tư duy giải quyết vấn đề, kỹ năng làm việc nhóm, bản lĩnh trong môi trường áp lực cao và tinh thần sáng tạo. Đó là những “hạt mầm” quan trọng để hình thành thế hệ công dân số, đủ năng lực thích ứng với kỷ nguyên trí tuệ nhân tạo. 

Thuý Anh