Nhóm sinh viên Trường Đại học FPT đã triển khai dự án áp dụng ESG nhằm góp phần hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Đồng bằng sông Cửu Long tiếp cận xu hướng phát triển bền vững.
Sinh viên mang ESG đến gần hơn với doanh nghiệp
ESG là bộ tiêu chí đánh giá phát triển bền vững gồm Environmental – Social – Governance (Môi trường – Xã hội – Quản trị) đang dần trở thành bộ tiêu chuẩn quan trọng đối với hoạt động của doanh nghiệp. Tuy nhiên, với các doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Đồng bằng sông Cửu Long, việc áp dụng ESG vẫn còn là thách thức bởi nguồn lực hạn chế và thiếu sự hướng dẫn cụ thể. Xuất phát từ thực tế này, nhóm sinh viên Khóa 17 chuyên ngành Quản trị kinh doanh của Trường Đại học FPT đã xây dựng dự án ESG Coach & Practice để nghiên cứu ứng dụng ESG vào quản trị doanh nghiệp, đồng thời kết hợp với tiêu chuẩn 3Green (Green Marketing, Green Product, Green Production) cho mục đích định hướng tạo ra các giải pháp khả thi, phù hợp với đặc thù ngành nghề tại địa phương.
“Ý tưởng của chúng em là xây dựng một hệ sinh thái hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ tiếp cận ESG theo hướng đơn giản, thực tiễn và phù hợp nguồn lực. Dự án xoay quanh ba trụ cột: nâng cao nhận thức, tổng hợp thực hành và kết nối mạng lưới doanh nghiệp. Nhóm triển khai các gói đào tạo nhân lực xanh, ESG cho lãnh đạo, ESG liên phòng ban, đồng thời đưa ra giải pháp thực hành tối ưu vận hành”, thành viên nhóm chia sẻ.
Ngoài việc cung cấp các giải pháp ứng dụng ESG cho doanh nghiệp, nhóm sinh viên cũng đã phát triển website 3green.vn tích hợp chatbot AI và kênh phân phối sản phẩm xanh, giúp kết nối doanh nghiệp với người tiêu dùng. Điểm khác biệt nằm ở việc cá nhân hóa lộ trình ESG cho từng đơn vị, gắn vào văn hóa và hành vi hằng ngày của nhân viên, kết hợp công nghệ AI để tư vấn và hỗ trợ 24/7.
Tuy nhiên, đối với các doanh nghiệp SMEs (doanh nghiệp vừa và nhỏ) khi nghe đến ESG vẫn nghĩa đây là một khái niệm xa vời chỉ dành cho các tập đoàn quốc tế. Thực tế, trở ngại này xuất phát từ việc doanh nghiệp đang không biết áp dụng từ đâu, e ngại chi phí và phức tạp hoá quy trình. “Tình huống “khó nhằn” nhất là khi nhóm trực tiếp tư vấn thì doanh nghiệp chỉ quan tâm đến bài toán chi phí ngắn hạn mà bỏ qua lợi ích dài hạn”, Nguyễn Quyền Diệu – thành viên nhóm chia sẻ.
Để thuyết phục doanh nghiệp, nhóm lựa chọn cách đưa ESG trở thành một phần văn hóa công ty thay vì chỉ nói bằng những khái niệm học thuật. Các giải pháp được minh họa bằng ví dụ cụ thể, gần gũi, giúp doanh nghiệp dễ hình dung và áp dụng. Song song đó, nhóm phát triển nhiều công cụ hỗ trợ như chatbot tư vấn, cẩm nang ESG bản số, cùng chuỗi blog và bản tin nhằm cung cấp kiến thức đơn giản, dễ hiểu cho cả những đơn vị chưa từng tiếp cận ESG trước đây.
Ở giai đoạn khởi đầu, mục tiêu của nhóm là những doanh nghiệp đã có sự quan tâm bước đầu nhưng lúng túng trong cách triển khai. Chẳng hạn, tại công ty Abavina, thay vì bàn về những khái niệm lớn như “đa dạng sinh học” hay “cắt giảm CO2”, nhóm đề xuất tận dụng phụ phẩm nông nghiệp như lá, cành, rác bếp hay trái cây thừa để sản xuất phân hữu cơ. Giải pháp này vừa giảm chi phí phân bón, vừa tạo câu chuyện “canh tác tuần hoàn” cho thương hiệu. Với Mekong Silt Ecolodge, ESG được ứng dụng trực tiếp vào hoạt động du lịch, cụ thể là giảm nhựa dùng một lần để tiết kiệm chi phí và nâng cao uy tín với khách quốc tế. Thông điệp cốt lõi nhóm mang đến cho doanh nghiệp là: ESG không chỉ là trách nhiệm xã hội, mà còn là lời giải cho cả hai bài toán – tiết kiệm chi phí và tăng giá trị thương hiệu. Khi nhận thấy lợi ích thực tế, doanh nghiệp đã chủ động và cởi mở hơn trong việc tham gia tư vấn ESG.
Lợi ích từ mô hình ứng dụng ESG thực tiễn
Sau hơn một năm triển khai, dự án ESG Coach & Practice đã nhận được sự đánh giá cao từ cả doanh nghiệp lẫn giới chuyên gia nhờ tính ứng dụng và hiệu quả mang lại. Từ nguồn vốn hỗ trợ 50 triệu đồng của Trường Đại học FPT, nhóm sinh viên đã xây dựng hệ thống giải pháp toàn diện: kết nối cùng hơn 13 chuyên gia cố vấn và 10 doanh nghiệp quan tâm đến ESG, trực tiếp đồng hành với ba đơn vị tại Đồng bằng sông Cửu Long là Mekong Silt Ecolodge Resort, Abavina và Sokfarm. Song song, nhóm phát hành cẩm nang ESG với ba phiên bản liên tiếp, thu hút gần 800 lượt truy cập; phát triển website 3Green.vn tích hợp chatbot AI và kênh thương mại điện tử cho sản phẩm xanh; thử nghiệm công cụ bán hàng “AI soi cảm xúc” gắn với giá trị ESG. Nhờ đó, dự án không chỉ đạt 33% khách hàng quay lại và giữ chân toàn bộ khách hàng giai đoạn đầu, mà còn xây dựng được cộng đồng trực tuyến với hơn 15.700 lượt tiếp cận, hàng chục nội dung truyền thông và các hợp tác phân phối sản phẩm xanh cùng nhiều thương hiệu địa phương. Nhóm cũng hoàn thiện bốn gói đào tạo ESG dành riêng cho SMEs và xuất sắc giành giải Nhất hạng mục The Best Sell tại cuộc thi F-Proselling.
Từ góc độ doanh nghiệp, ông Phạm Đình Ngãi – Tổng Giám đốc Sokfarm cho rằng ESG chính là cơ hội thay vì gánh nặng. “Khi áp dụng ESG, doanh nghiệp không chỉ cải thiện quy trình nội bộ mà còn dễ dàng tiếp cận các thị trường đòi hỏi tiêu chuẩn xanh. Thực tế, Sokfarm đã thu hút được một nhà đầu tư tài chính xanh và đưa sản phẩm xuất khẩu sang Đức, Hà Lan. Điều này cho thấy ESG không phải rào cản, mà là lợi thế giúp doanh nghiệp Việt Nam tự tin bước vào những thị trường khó tính nhất”, anh Ngãi chia sẻ.
Không chỉ tạo giá trị cho doanh nghiệp, dự án còn mang lại môi trường học tập giàu trải nghiệm cho sinh viên. Việc trực tiếp khảo sát và làm việc cùng các nhà quản lý, nhân viên doanh nghiệp giúp nhóm rèn luyện kỹ năng phân tích, giao tiếp và phối hợp nhóm. Quan trọng hơn, đây là minh chứng cho định hướng đào tạo của Trường Đại học FPT: khuyến khích sinh viên gắn nghiên cứu với thực tế, đưa ra những giải pháp có tính ứng dụng thay vì chỉ dừng lại ở lý thuyết.
Ở góc độ lâu dài, những dự án như thế này còn có thể góp phần nâng cao nhận thức về ESG trong cộng đồng doanh nghiệp địa phương. Khi các doanh nghiệp nhỏ bắt đầu áp dụng các bước đơn giản, họ sẽ dần xây dựng nền tảng vững chắc để mở rộng sang các tiêu chuẩn cao hơn, từ đó nâng cao năng lực cạnh tranh và đáp ứng tốt hơn yêu cầu từ các đối tác trong và ngoài nước.
M.L