Xuất phát từ những trăn trở trong việc tìm kiếm hướng đi nghề nghiệp cho giới trẻ, nhóm sinh viên chuyên ngành Digital Marketing đã phát triển AI Career Compass (AICC) – một nền tảng ứng dụng trí tuệ nhân tạo để cá nhân hóa lộ trình học tập, nghề nghiệp và kỹ năng cho từng người dùng.
Khởi nguồn ý tưởng từ khoảng trống trong định hướng nghề nghiệp
Dự án được nghiên cứu phát triển bởi nhóm sinh viên K17 chuyên ngành Digital Marketing, Trường Đại học FPT, gồm Hoàng Văn Đạt, Phạm Đức Hiếu, Hoàng Hải Ly, Lương Thị Thu Hằng và Lê Thị Thu Hiền. Nhóm bạn sinh năm 2003 vận hành như một “mini-startup”, phân chia vai trò từ nghiên cứu nội dung, thiết kế sản phẩm, công nghệ đến truyền thông và đối ngoại.
Ý tưởng hình thành AICC bắt nguồn từ khoảng trống mà nhóm nhận thấy trong các công cụ hướng nghiệp hiện có. Dù thị trường hiện có nhiều sản phẩm định hướng nghề nghiệp dựa trên bài kiểm tra tính cách nhưng hầu hết, người dùng thường chỉ nhận được một bản mô tả khái quát hoặc tên ngành nghề. Sau khi làm bài kiểm tra, các bạn trẻ không biết cần học gì, rèn kỹ năng nào hay chuẩn bị ra sao.
Bên cạnh đó, nhóm sinh viên nhận diện các vấn đề then chốt trong công tác định hướng nghề nghiệp: giới trẻ thiếu cơ hội trải nghiệm thử nghề nghiệp; không có lộ trình phát triển rõ ràng; khoảng cách giữa kỳ vọng phụ huynh với nguyện vọng của con.
Những khoảng trống này đã thôi thúc nhóm xây dựng AICC với 3 giá trị khác biệt: tích hợp nhiều mô hình đánh giá thành một bài test duy nhất, bổ sung phần mô phỏng tình huống nghề nghiệp để người dùng “thử trước” công việc, và thiết kế lộ trình cá nhân hóa giúp định hướng học tập ngắn hạn – trung hạn – dài hạn.
Trong quá trình phát triển, nhóm được TS Trịnh Trọng Hùng – Chủ nhiệm khoa Quản trị kinh doanh Trường Đại học FPT – đồng hành, cố vấn về học thuật, chiến lược sản phẩm và đạo đức khi ứng dụng AI.
AI Career Compass – Hành trình cá nhân hóa lộ trình nghề nghiệp
Hành trình trải nghiệm của một người dùng AICC được cá nhân hóa từ đầu. Trước hết, họ sẽ được hỏi về mục tiêu nghề nghiệp của mình: đang là học sinh, sinh viên hay người đi làm, đang phân vân chọn ngành hay đang muốn chuyển hướng nghề. Dựa vào mục tiêu ban đầu, hệ thống sẽ lựa chọn cách triển khai bài test và gợi ý phù hợp.
Tiếp đó, người dùng sẽ trải qua 3 cụm đánh giá. Cụm 1 là phần đánh giá tính cách và cảm xúc khi làm việc, sử dụng mô hình Big Five kết hợp EQ để xác định người dùng thuộc kiểu người như thế nào trong môi trường làm việc, có xu hướng phản ứng ra sao khi gặp áp lực hoặc mâu thuẫn, và phù hợp với kiểu môi trường nào.
Cụm 2 khai thác sở thích và tiềm năng cá nhân, sử dụng kết hợp giữa lý thuyết RIASEC (Realistic – Thực tế, Investigative – Nghiên cứu, Artistic – Nghệ thuật, Social – Xã hội, Enterprising – Khởi nghiệp, Conventional – Nghiệp vụ) và một số câu hỏi thực hành kỹ năng cơ bản để hiểu người dùng thích làm gì, giỏi điều gì, có những thế mạnh tiềm ẩn nào.
Cụm 3 kiểm tra tư duy logic và phản biện, giúp đánh giá cách người dùng xử lý thông tin, phân tích vấn đề, lập luận và đưa ra giải pháp.
Sau khi hoàn thành 3 cụm đầu tiên, AI sẽ tổng hợp dữ liệu từ tất cả các câu trả lời, sau đó phân tích và trả kết quả đầu ra đầu tiên. Kết quả này bao gồm một bản phân tích tổng thể về chân dung người dùng khi làm việc, 3-5 ngành nghề phù hợp nhất với đặc điểm của người đó, và một bản lộ trình phát triển sơ bộ trong 30-60-90 ngày tương ứng với từng ngành gợi ý. Kết quả được trình bày theo dạng infographic, giúp người dùng dễ theo dõi, hiểu nhanh và chia sẻ với phụ huynh, cố vấn hoặc nhà tuyển dụng nếu cần.
Sau bước này, người dùng sẽ được lựa chọn một ngành nghề mà họ thấy phù hợp và hứng thú nhất để đi tiếp vào cụm đánh giá thứ tư. Đây là phần mô phỏng tình huống nghề nghiệp thực tế. Tùy vào ngành đã chọn, người dùng sẽ nhận một tình huống cụ thể liên quan đến công việc đó. Người dùng sẽ trả lời câu hỏi bằng cách viết hoặc gửi video phản hồi. Hệ thống AI sẽ chấm điểm dựa trên các tiêu chí như: khả năng hiểu tình huống, tư duy giải quyết vấn đề, logic phản biện và mức độ thực tế của giải pháp.
Dựa vào kết quả từ cụm mô phỏng, AICC sẽ bổ sung thêm cho người dùng một bản lộ trình cá nhân hóa nâng cao, chi tiết hơn so với gợi ý ban đầu. Bản lộ trình này bao gồm danh sách kỹ năng nên phát triển theo từng giai đoạn, các tài nguyên học tập đề xuất, các bài thực hành hoặc dự án nhỏ và cả hệ thống kiểm tra định kỳ nếu người dùng muốn theo dõi tiến trình.
Toàn bộ quá trình đều được lưu lại trong dashboard cá nhân. Người dùng có thể tải về bản báo cáo chi tiết dưới dạng PDF nếu cần sử dụng cho các mục đích sau này như xin tư vấn, nộp học bổng hoặc trao đổi với phụ huynh.
Dữ liệu đầu vào của hệ thống được thu thập qua câu hỏi trắc nghiệm và phần mô phỏng, sau đó phân tích bằng AI để đảm bảo kết quả khách quan, công bằng. Đặc biệt, dự án nhận được sự đồng hành chuyên môn từ bà Nga Trần – CEO KeySkills Education và ông Nguyễn Chí Trường – Trưởng phòng Kỹ năng nghề, Bộ Giáo dục & Đào tạo. Hai chuyên gia giúp định hình cấu trúc bài test, thang đó đánh giá và phương pháp xây dựng lộ trình cá nhân hóa, củng cố nền tảng học thuật và tính ứng dụng thực tiễn của sản phẩm.
Một điểm nổi bật khác của AICC là cơ chế cập nhật dữ liệu nghề nghiệp và xu hướng lao động. Hệ thống kết hợp báo cáo từ Tổng cục Thống kê, Tổng cục Giáo dục nghề nghiệp, Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam, dữ liệu tuyển dụng thực tế từ VietnamWorks cùng pipeline phân tích ngữ cảnh kỹ năng.
Về công nghệ, AICC ứng dụng AI ở nhiều khâu: NLP (xử lý ngôn ngữ tự nhiên) và mô hình tính điểm cho trắc nghiệm; LLM (mô hình ngôn ngữ lớn) cho chấm điểm phần mô phỏng; ASR (nhận dạng giọng nói tự động) để phân tích trả lời video. Tất cả đều được thiết kế minh bạch, có khả năng giải thích, đảm bảo tính bảo mật dữ liệu và quyền riêng tư của người dùng.
Về mô hình kinh doanh, AICC triển khai hai phiên bản: Standard (159 nghìn đồng) và Premium (249 nghìn đồng). Dự án trải qua 8 tháng phát triển với ba giai đoạn: nghiên cứu và định hình (3 tháng), xây dựng sản phẩm MVP (2,5 tháng), thử nghiệm thực tế (2 tháng). Sau giai đoạn thử nghiệm, dự án AICC đạt doanh thu hơn 50 triệu đồng, hợp tác với nhiều trường học và doanh nghiệp.
Sau khi bảo vệ thành công dự án tại kỳ Summer 2025, nhóm dự kiến tiếp tục mở rộng tính năng, phát triển thêm thư viện mô phỏng nghề theo từng ngành cụ thể, tích hợp chatbot tư vấn định hướng và xây dựng phiên bản trên điện thoại để người dùng dễ tiếp cận hơn. AICC sẽ phát triển thêm các gói dành riêng cho trường học, doanh nghiệp và tổ chức đào tạo, giúp họ có công cụ đồng hành cùng học sinh, nhân viên trong quá trình định hướng nghề nghiệp. “Em tin rằng AICC không chỉ là một dự án sinh viên mà hoàn toàn có thể trở thành một nền tảng có giá trị thật trong thị trường”, trưởng nhóm Hoàng Văn Đạt khẳng định.
Sinh viên FPTU: Học qua làm thật, biến ý tưởng thành sản phẩm giá trị cho cộng đồng
Tại Trường Đại học FPT, sinh viên không chỉ học để vượt qua các kỳ thi hay hoàn thành môn học, mà còn được trải nghiệm quá trình “học qua làm thật” một cách toàn diện. Ngay từ khi còn ngồi trên ghế giảng đường, các bạn có cơ hội tham gia nhiều dự án thực tế: từ xây dựng chiến dịch marketing, phát triển ứng dụng, nghiên cứu sản phẩm cho doanh nghiệp đến triển khai các ý tưởng khởi nghiệp. Mỗi dự án đều được vận hành như một sản phẩm ngoài thị trường, có mentor đồng hành, có hội đồng phản biện và tiêu chuẩn đánh giá chặt chẽ. Nhờ vậy, sinh viên không chỉ trau dồi kiến thức chuyên môn, mà còn rèn luyện kỹ năng làm việc nhóm, quản lý tiến độ, phản biện ý tưởng và tư duy đặt người dùng làm trung tâm.
“Trường Đại học FPT dạy sinh viên dám làm, dám sai và dám sửa. Mỗi vòng đánh giá là một cơ hội để chúng em nâng cấp dự án, học cách bảo vệ ý tưởng, lắng nghe phản hồi và hoàn thiện sản phẩm như một startup thực thụ. Ở đây, chúng em không bị nhìn nhận đơn thuần là những sinh viên làm bài tập, mà được thầy cô và nhà trường coi như những người đang tạo ra giá trị thật cho cộng đồng. Với em, đó là điều vô cùng quý giá”, Văn Đạt chia sẻ.
Thuý Anh