Xuất phát từ nhu cầu học tập thực tế của sinh viên, nhóm dự án DIMO – 3Dimension Motion được phát triển bởi các bạn sinh viên Trường Đại học FPT đã ứng dụng trí tuệ nhân tạo để số hóa các bài quyền và đòn thế Vovinam – môn học bắt buộc đang được giảng dạy tại nhà trường. Dự án không chỉ mở ra hướng tiếp cận mới cho việc dạy và học võ thuật mà còn cho thấy năng lực làm chủ công nghệ của sinh viên Việt trong lĩnh vực AI motion capture.
Dự án được triển khai bởi nhóm sinh viên đến từ nhiều chuyên ngành khác nhau của Trường Đại học FPT gồm Nguyễn Song Châu Thịnh (khóa K17, Trí tuệ nhân tạo) và Nguyễn Nhật Huy (khóa K18, Trí tuệ nhân tạo), phụ trách nghiên cứu và phát triển các giải pháp công nghệ lõi. Đồng hành trong vai trò xây dựng nội dung và lan tỏa giá trị dự án là Đặng Minh Đức (khóa K17, Truyền thông đa phương tiện) và Trần Ngọc Khánh Linh (khóa K17, Truyền thông đa phương tiện). Bên cạnh đó, Lê Hà Nhật Phượng (khóa K17, Digital Marketing) đảm và Tạ Đào Phương Thảo (khoá K18, Kinh doanh quốc tế) phụ trách định hướng mô hình kinh doanh và chiến lược phát triển dự án.
Đưa môn võ truyền thống vào giáo trình số 3D
Ý tưởng số hóa Vovinam được hình thành trong quá trình nhóm tìm kiếm một bài toán ứng dụng thực tế cho công nghệ theo dõi chuyển động 3D. “Vovinam là môn học bắt buộc của sinh viên FPTU và cũng là nơi bộc lộ rõ nhu cầu hỗ trợ học tập. Chỉ cần vắng 1–2 buổi, sinh viên rất dễ bỏ lỡ kỹ thuật của bài trước và gặp khó khăn khi theo kịp lớp”, đại diện DIMO chia sẻ. Từ thực tế đó, nhóm đã phát triển bộ giáo trình số 3D Vovinam, cho phép sinh viên xem trước động tác, luyện tập tại nhà và nhận phản hồi trực quan từ AI. Bên cạnh đó, giảng viên cũng có thể theo dõi tiến độ học tập của từng sinh viên thông qua hệ thống chấm điểm tự động, góp phần nâng cao hiệu quả giảng dạy.
Công nghệ cốt lõi của DIMO được xây dựng trên nền tảng AI và thị giác máy tính (Computer Vision), cho phép tái tạo chuyển động 3D từ video 2D mà không cần đến bộ suit hay cảm biến chuyên dụng. Công nghệ này có thể ứng dụng trong nhiều lĩnh vực, trong đó giáo dục và thể thao là hai môi trường đặc biệt phù hợp. “DIMO phá bỏ rào cản chi phí hàng trăm triệu đồng của các hệ thống mocap truyền thống. Người dùng chỉ cần camera phổ thông là đã có thể tạo dữ liệu chuyển động 3D”, đại diện nhóm cho biết.
Hiện tại, bộ tài liệu Vovinam 3D của DIMO hoàn thiện ở giai đoạn thử nghiệm với 4 thế chém cơ bản, tập trung vào việc xây dựng mô hình AI đánh giá chuyển động. Trong thời gian tới, nhóm đặt mục tiêu số hóa toàn bộ các bài quyền và đòn thế trong chương trình Vovinam tại FPTU, hướng đến một giáo trình số hoàn chỉnh phục vụ giảng dạy lâu dài.
Điểm khác biệt lớn nhất của DIMO so với các sản phẩm khác trên thị trường nằm ở việc nhóm làm chủ hoàn toàn công nghệ lõi. “Thuật toán theo dõi chuyển động của DIMO do chính sinh viên Trường Đại học FPT tự nghiên cứu và phát triển từ đầu, không phụ thuộc vào bên thứ ba hay gọi API bên ngoài”, đại diện dự án nhấn mạnh. Nhờ đó, hệ thống có khả năng tùy biến sâu để đáp ứng các chuyển động đặc thù của Vovinam – môn võ đòi hỏi cao về tấn pháp thấp, tốc độ ra đòn và các cú xoay người phức tạp. Ngoài ra, công nghệ này cũng có thể tuỳ biến để “may đo” riêng, phù hợp cho bất kỳ lĩnh vực nào cần dữ liệu chuyển động từ võ thuật, hỗ trợ y tế phục hồi chức năng, cho đến giáo dục thực tế ảo.
Để đảm bảo độ chính xác về mặt chuyên môn, nhóm DIMO đã phối hợp chặt chẽ với thầy Hà Vĩ Hùng – Trưởng bộ môn Vovinam tại Trường Đại học FPT cơ sở TP.HCM. Từ các tư liệu video 2D do phía bộ môn cung cấp, nhóm tiến hành chuyển đổi sang mô hình 3D và phân tích chi tiết tọa độ các khớp tay, chân. “Sau khi xem qua phần sản phẩm demo, thầy Hùng đã đánh giá khá ổn. Nhóm cần phải phối hợp lại với thầy để chỉnh sửa phần đánh giá cũng như cách tính điểm để đầu ra của kết quả có sự uy tín nhất. Yêu cầu lớn nhất từ phía thầy Hùng là sản phẩm vừa phải đảm bảo đúng kỹ thuật vừa phải đủ hấp dẫn để tạo hứng thú học tập cho sinh viên”, đại diện chia sẻ.
Hiện nay, với các chuyển động tay chân cơ bản hay những động tác xoay vòng của cơ thể, hệ thống DIMO đã xử lý tương đối ổn định và chưa gặp trở ngại lớn. Tuy nhiên, thách thức đáng kể nhất mà nhóm đang đối mặt nằm ở việc số hóa Võ Nhạc – loại hình kết hợp chặt chẽ giữa kỹ thuật võ thuật và biểu cảm hình thể. Để giải quyết bài toán này, DIMO đang tiếp tục phát triển các tính năng mô phỏng gương mặt và biểu cảm, qua đó giúp hệ thống đủ năng lực tái hiện trọn vẹn tinh thần và đặc trưng của võ nhạc trong môi trường số.
Đối với cộng đồng sinh viên Trường Đại học FPT, DIMO không chỉ phục vụ cho việc rèn luyện Vovinam hay thực hiện các đồ án thiết kế, nền tảng này còn cho phép sinh viên ở nhiều chuyên ngành khác nhau tạo ra những sản phẩm tương tác mới mẻ từ các nguồn video 2D đơn giản. Thông qua DIMO, công nghệ chuyển động được kỳ vọng sẽ trở thành một công cụ phổ cập, giúp sinh viên FPTU tự tin hiện thực hóa những ý tưởng sáng tạo, từ các bài thuyết trình sinh động đến những dự án truyền thông mang dấu ấn cá nhân.
Ở góc độ rộng hơn, dự án không chỉ là câu chuyện về một sản phẩm công nghệ mà còn là minh chứng cho sự dấn thân của những sinh viên dám tự nghiên cứu, làm chủ công nghệ và sẵn sàng bước vào các bài toán khó. Qua đó, DIMO kỳ vọng truyền cảm hứng để các bạn trẻ mạnh dạn ứng dụng công nghệ, kể lại những câu chuyện văn hóa, truyền thống dân tộc bằng ngôn ngữ hiện đại của thế hệ mình.
Khi công nghệ trẻ “thổi hồn” vào không gian đô thị
Không chỉ dừng lại trong phạm vi giảng đường, công nghệ của DIMO đã bước ra không gian công cộng và để lại dấu ấn mạnh mẽ tại sự kiện Thu Duc Digital Day 2025 – ngày hội công nghệ số đầu tiên được tổ chức ngay tại ga Metro Thủ Đức trên tuyến Metro số 1. Sự kiện do UBND phường Thủ Đức phối hợp cùng Đài Truyền hình TP.HCM và Công ty TNHH MTV Đường sắt Đô thị số 1 (HURC – đơn vị quản lý và vận hành tuyến metro Bến Thành – Suối Tiên) tổ chức.
Tại đây, dự án của nhóm sinh viên FPTU đã khiến hàng nghìn người tham dự bất ngờ khi “thổi sự sống” vào MC A.I. Zi – một nhân vật ảo do Đài Truyền hình TP.HCM xây dựng – bằng công nghệ markerless motion capture thời gian thực. Nếu như trước đây, nhân vật MC A.I. Zi chỉ xuất hiện với các chuyển động được dựng sẵn trong khâu hậu kỳ, thì tại sự kiện Thu Duc Digital Day 2025, nhân vật này đã chuyển động đồng bộ với người điều khiển thông qua camera phổ thông. Từng dáng đứng, cử động tay, nhịp chuyển trọng tâm đều được tái hiện theo thời gian thực mà không cần bất kỳ cảm biến nào. “Đây là minh chứng rõ ràng cho khả năng ứng dụng thực tế của công nghệ DIMO trong truyền hình tương tác và các nền tảng số”, đại diện dự án chia sẻ.
Không dừng lại ở MC ảo, DIMO tiếp tục gây ấn tượng khi tái hiện trọn vẹn các thế võ Vovinam ngay tại sân ga Metro. Thông qua chuyển động của một người điều khiển, mô hình 3D thể hiện lại chính xác các đòn tấn công, đỡ đòn và bài quyền đặc trưng của võ Việt. “Lần đầu tiên, Vovinam được mô phỏng bằng chuyển động ảo realtime trong không gian công cộng, không chỉ để trình diễn mà còn cho thấy tiềm năng ứng dụng trong giáo dục và bảo tồn văn hóa”, đại diện nhóm cho biết.
Với những nỗ lực đổi mới sáng tạo, nhóm DIMO – 3Dimension Motion đã xuất sắc giành Giải Ba – Bảng A tại Cuộc thi Khởi nghiệp FPT Biz Talent 2025. FPT Biz Talent 2025 là sân chơi khởi nghiệp quy mô toàn quốc, quy tụ học sinh, sinh viên đang theo học tại các trường THPT, đại học, cao đẳng, trung cấp và học viện.
Từ việc số hóa các bài quyền Vovinam đến màn trình diễn công nghệ tại ga Metro Thủ Đức, DIMO cho thấy một hành trình liền mạch khi bắt đầu từ nhu cầu học tập của sinh viên, phát triển bằng năng lực làm chủ công nghệ và lan tỏa ra xã hội bằng những ứng dụng giàu giá trị giáo dục, văn hóa. Đây cũng là minh chứng sinh động cho tinh thần tiên phong của sinh viên Trường Đại học FPT trong kỷ nguyên số khi dám chọn bài toán khó và dùng công nghệ để kể lại câu chuyện Việt theo cách của thế hệ mình.
M.N