Sau khi giành học bổng miễn 70% học phí toàn khóa của Trường Đại học FPT năm 2022, Nguyên trở thành sinh viên K18 chuyên ngành Trí tuệ nhân tạo và sớm lựa chọn con đường nghiên cứu khoa học đầy thử thách.
Khi còn là học sinh chuyên Hóa của Trường THPT Chuyên Vị Thanh (Hậu Giang), Nguyên chưa từng nghĩ mình sẽ gắn bó với công nghệ thông tin (IT), cho đến khi cậu vô tình xem được những video toán học trên mạng, khơi dậy sự hứng thú với thế giới của những con số và ứng dụng trong lĩnh vực IT.
Khi bước chân vào giảng đường Trường Đại học FPT, Kỹ thuật phần mềm là chuyên ngành đầu tiên Nguyên lựa chọn. Tuy nhiên, càng đào sâu vào toán học và những ứng dụng tiềm năng, cậu nhận ra AI – lĩnh vực giao thoa đầy mê hoặc giữa toán học và công nghệ – mới thực sự là “bến đỗ” phù hợp với sở thích và định hướng của mình. Một quyết định rẽ hướng đầy táo bạo đã đưa Nguyên đến với ngành học đầy tiềm năng này.
Nghiên cứu khoa học – hành trang cho mục tiêu du học tiến sĩ
Từ những học kỳ đầu ở bậc đại học, Nguyên đã sớm bén duyên với con đường nghiên cứu khoa học. Đến nay, cậu đã sở hữu thành tích ấn tượng với 3 bài báo được công bố trên tạp chí Q1 (Top 25% tạp chí hàng đầu thế giới), 1 bài Q2 (từ Top 25-50%) và 3 bài Q3 (từ Top 50-75%) thuộc hệ thống ISI/Scopus – hai cơ sở dữ liệu tập hợp các công trình nghiên cứu khoa học chất lượng cao được đánh giá nghiêm ngặt bởi cộng đồng học thuật quốc tế.
Chia sẻ về động lực tham gia nghiên cứu khoa học từ sớm, Nguyên nhớ lại: “Vào những năm cuối cấp 3, mình vẫn còn khá mơ hồ về con đường sẽ đi. Trong một lần tình cờ lướt mạng, mình đọc được bài viết chia sẻ hành trình du học tiến sĩ và xem các video về những chiếc máy bay cất cánh – hình ảnh tượng trưng cho khát vọng vươn xa. Từ đó, mình bắt đầu tìm hiểu kỹ hơn về điều kiện để trở thành du học sinh bậc cao học và nhận ra nghiên cứu khoa học là một yếu tố rất quan trọng. Chính điều đó thôi thúc mình ngay khi bước chân vào trường đại học đã chủ động tìm kiếm cơ hội để được tham gia vào các hoạt động nghiên cứu”.
Quá trình làm việc với các bài báo khoa học của Nguyên thường bắt đầu bằng công đoạn khảo sát các hướng nghiên cứu hiện có để nắm bắt xu hướng và phát hiện ra những vấn đề còn tồn đọng hoặc có thể cải tiến. Sau đó, cậu cùng nhóm nghiên cứu tiến hành xây dựng ý tưởng, thiết kế mô hình, thu thập và xử lý dữ liệu, đánh giá hiệu quả qua các chỉ số thực nghiệm, rồi mới bắt đầu viết bài báo và chỉnh sửa theo phản hồi.
Khi mới bắt đầu hành trình nghiên cứu, Nguyên đối mặt với không ít thử thách, từ khối lượng kiến thức chuyên sâu về toán học, lập trình, phương pháp nghiên cứu cho đến rào cản ngôn ngữ khi phần lớn tài liệu viết bằng tiếng Anh. Thay vì vội vàng tiếp cận tất cả cùng lúc, cậu lựa chọn chia nhỏ vấn đề, học từng phần một cách có hệ thống.
Bên cạnh đó, cậu kết hợp đọc song ngữ, sử dụng công cụ hỗ trợ dịch và theo dõi các khóa học trực tuyến có phụ đề để nâng cao khả năng đọc hiểu tài liệu chuyên ngành. Nhờ sự kiên trì và phương pháp học tập phù hợp, Nguyên dần xây dựng được nền tảng kiến thức vững chắc và trở nên tự tin hơn khi tham gia vào các dự án nghiên cứu thực tế.
Trong 3 bài Q1, đề tài được nhóm của Nguyên lựa chọn chủ yếu tập trung vào lĩnh vực xử lý ảnh, đề xuất các mô hình mới hoặc cải tiến mô hình hiện có nhằm nâng cao độ chính xác, tốc độ xử lý và khả năng tổng quát hóa trong các bài toán như phân loại ảnh, phát hiện vật thể và tăng cường chất lượng hình ảnh. Theo Nguyên, các công trình nghiên cứu của nhóm được nhiều tạp chí quốc tế đánh giá cao nhờ việc chọn được những chủ đề mới, có tính ứng dụng thực tiễn và thể hiện rõ sự sáng tạo trong cách giải quyết vấn đề, cùng với khả năng trình bày rõ ràng và so sánh kết quả cụ thể.
Một trong những kỷ niệm khó quên nhất với Nguyên trên hành trình nghiên cứu là lần đầu tiên nộp bài báo khoa học nhưng bị từ chối. “Khi đó, mình khá buồn và có phần nản chí, nghĩ rằng khó có thể cải thiện thêm nữa. Tuy nhiên, sau một thời gian bình tĩnh nhìn lại, mình cùng nhóm quyết định tiếp tục chỉnh sửa, mở rộng thí nghiệm và làm rõ hơn phần đóng góp khoa học. Sau vài tháng nỗ lực, nhóm nộp lại bài và may mắn được chấp nhận. Trải nghiệm đó giúp mình nhận ra việc bị từ chối không phải là thất bại, mà là cơ hội để hoàn thiện bản thân”, Nguyên chia sẻ.
Trong suốt hành trình nghiên cứu, Nguyên luôn nhận được sự đồng hành tận tâm từ thầy cô và nhà trường, từ việc định hướng đề tài, góp ý bản thảo cho đến hỗ trợ các thủ tục nộp bài. Một lần, khi Nguyên gấp rút hoàn thiện bài báo để kịp thời hạn gửi, thầy hướng dẫn đã không ngại thức đến gần nửa đêm, cùng cậu rà soát từng dòng, chỉnh sửa từng chi tiết. Chính sự tận tụy ấy của các giảng viên đã tiếp thêm cho Nguyên niềm tin, động lực và tinh thần cầu tiến trên con đường nghiên cứu đầy thử thách.
Thành tích Top30 SchoolRank – bước ngoặt ở tuổi 18
Nhớ lại quãng thời gian lớp 12, Nguyên không thể nào quên cột mốc quan trọng khi lần đầu biết đến SchoolRank – công cụ tra cứu xếp hạng học sinh THPT do Trường Đại học FPT phát triển nhằm hỗ trợ học sinh lớp 12 kiểm tra năng lực học tập của bản thân so với mặt bằng chung cả nước.
Nguyên cho biết: “Mình đạt thành tích lọt vào Top30 SchoolRank. Đây không phải là thứ hạng quá cao nhưng may mắn là thành tích này đủ giúp mình có thể đăng ký tham gia kỳ thi học bổng của trường”.
Theo chàng trai sinh năm 2004, động lực ôn thi của cậu không chỉ là giành được học bổng giúp “nhẹ gánh” tài chính khi theo học đại học, mà còn bởi cậu tâm đắc với môi trường giáo dục năng động của Trường Đại học FPT. “Mình được biết trường luôn chú trọng triển khai chương trình đào tạo mang tính thực tiễn cao, tạo điều kiện để sinh viên sớm tiếp cận các dự án thực tế và công trình nghiên cứu khoa học, dưới sự đồng hành tận tâm của đội ngũ giảng viên giàu chuyên môn”, cậu cho hay.
Trong quá trình ôn thi học bổng, Nguyên không tránh khỏi những thử thách, đặc biệt là áp lực về thời gian và khối lượng kiến thức lớn. Tuy nhiên, nỗ lực của cậu đã thu về trái ngọt với suất học bổng Nguyễn Văn Đạo năm 2022 miễn 70% học phí toàn khóa của Trường Đại học FPT.
“Học bổng 70% có ý nghĩa rất lớn đối với mình và gia đình, giúp hỗ trợ tài chính và cho mình thêm động lực để phấn đấu trong học tập. Nếu không biết đến SchoolRank, có lẽ mình đã không dám thử sức và bỏ lỡ cơ hội tuyệt vời này”, Nguyên chia sẻ.
Với nền tảng nghiên cứu vững chắc hiện tại, Nguyên dự định sẽ phát triển các đề tài khoa học liên quan đến 3D Detection – một lĩnh vực then chốt trong việc xây dựng hệ thống nhận diện không gian 3 chiều cho xe tự hành, vừa có tính ứng dụng cao, vừa kết hợp được niềm đam mê của cậu với xử lý hình ảnh, học sâu và mô hình hóa không gian 3 chiều.
Xa hơn nữa, cậu đặt mục tiêu giành được học bổng tiến sĩ quốc tế uy tín và có thể công bố thêm nhiều công trình chất lượng cao trong lĩnh vực AI. “Mình hy vọng có thể đóng góp công sức cho cộng đồng nghiên cứu, mang kiến thức tích lũy được trở về phục vụ cho sự phát triển công nghệ tại Việt Nam”, Nguyên khẳng định.
Bích Hiền