Đồ án “Hò xự xang” của sinh viên chuyên ngành Truyền thông đa phương tiện đã đưa nghệ thuật cải lương đến gần hơn với thế hệ trẻ.
Chiến dịch “Hò xự xang” được thực hiện bởi nhóm 4 sinh viên chuyên ngành Truyền thông đa phương tiện Trường Đại học FPT gồm: Nguyễn Huỳnh Giang, Hồ Trần Bảo Hân, Lâm Hoài Thương và Trần Minh Hiếu; dưới sự dẫn dắt của giảng viên Hoàng Phương Thảo. Đồ án đã mang đến những giá trị thiết thực và truyền cảm hứng mạnh mẽ cho các bạn trẻ về tình yêu với cải lương và nghệ thuật truyền thống.
Lan toả tình yêu cải lương đến giới trẻ
Dự án “Hò xự xang” mang đến một cách tiếp cận mới mẻ, tái hiện lịch sử cải lương qua các ấn phẩm truyền thông và triển lãm nghệ thuật. Chiến dịch được chia thành ba giai đoạn: Ngọc Sắc Nguyên, Ngọc Sắc Giao và Ngọc Sắc Sáng , mỗi tên gọi mang ý nghĩa tượng trưng cho một chặng đường phát triển của nghệ thuật cải lương. Ngọc Sắc Nguyên đại diện cho giá trị nguyên bản, cội nguồn sâu sắc; Ngọc Sắc Giao thể hiện sự hòa quyện, giao thoa với các nền văn hóa mới; và Ngọc Sắc Sáng thể hiện cho sự tỏa sáng rực rỡ của cải lương trong thời đại hiện đại. Mỗi giai đoạn đều mang một dấu ấn riêng biệt, kết hợp các hoạt động online và offline nhằm lan tỏa giá trị văn hóa cải lương đến gần hơn với giới trẻ.
Ở giai đoạn Ngọc Sắc Nguyên, dự án tập trung vào việc cung cấp thông tin cơ bản về cải lương thông qua các bài đăng trên mạng xã hội, giúp nâng cao nhận thức về giá trị của loại hình nghệ thuật cải lương.
Giai đoạn Ngọc Sắc Giao nhấn mạnh sự giao thoa văn hóa của cải lương với các nước Trung Quốc, Nhật Bản, Ấn Độ, nhưng vẫn giữ vững hồn cốt văn hóa Việt Nam. Đặc biệt, bộ ảnh Ngọc Sắc Giao là điểm nhấn trong hành trình tôn vinh sự giao thoa văn hóa của cải lương, với sự tham gia của các nghệ sĩ cải lương như Lý Kiều Hạnh, Hạ Nắng, Quỳnh Anh, Phú Yên, Phi Hạc và người mẫu Ngọc Ánh. Những bộ trang phục cải lương đặc sắc phục vụ cho buổi chụp hình được cung cấp bởi Phục Trang Công Minh – gia đình nghệ sĩ cải lương lâu đời tại Sài Gòn.
Nhóm chia sẻ về ý tưởng sáng tạo của bộ ảnh Ngọc Sắc Giao. “Cải lương như một viên ngọc quý sẽ được truyền lại và tiếp tục tỏa sáng bởi thế hệ trẻ. Tinh thần này khẳng định rằng cải lương không chỉ thuộc về quá khứ, mà còn hiện hữu mạnh mẽ trong hiện tại và tương lai. Với mục tiêu thu hút sự chú ý của giới trẻ, Ngọc sắc giao mong muốn truyền cảm hứng sáng tạo, khơi gợi tình yêu và trách nhiệm cùng chung tay bảo tồn, gìn giữ cải lương”, Nguyễn Huỳnh Giang chia sẻ.
Ở giai đoạn 3 Ngọc Sắc Sáng, điểm nhấn là chương trình “Ngọc sáng âm vang” cùng chuỗi hoạt động đa dạng trải nghiệm: triển lãm, workshop và biểu diễn cải lương cho người tham gia. Sự kiện được diễn ra tại nhà hát Bến Thành vào tối 24/11/2024. Người tham dự có cơ hội trải nghiệm trực tiếp học hát cải lương và thưởng thức màn biểu diễn cải lương đặc sắc. Tiết mục khéo léo lồng ghép câu chuyện hiện đại với nghệ thuật cải lương, kể về hành trình của một người trẻ không ngừng rèn luyện kỹ năng hát ca, diễn xuất, như cách mài giũa viên ngọc cải lương ngày càng tỏa sáng rực rỡ.
Vượt qua khó khăn để gặt hái thành quả
Để hoàn thành dự án, nhóm cũng phải đối mặt với nhiều khó khăn, từ việc nghiên cứu sâu về cải lương cho đến việc triển khai thực tế. “Nhóm phải dành nhiều thời gian để tìm hiểu lý do vì sao cải lương vẫn tồn tại sau hơn 100 năm và làm cách nào để giới trẻ tiếp cận nghệ thuật này. Một thách thức lớn nữa là xác định địa điểm tổ chức, khi gần 10 địa điểm đã liên hệ nhưng không khả thi. Cuối cùng, nhóm nhận được sự hỗ trợ từ Trung tâm Văn hóa Thể thao quận 1, và tổ chức sự kiện tại Nhà hát Bến Thành, TP HCM”, Nguyễn Huỳnh Giang tâm sự.
Nhóm cũng rất may mắn khi nhận được sự hỗ trợ tận tâm từ nghệ sĩ Công Minh, con trai thứ chín của ông bầu Minh Tơ – người sáng lập đoàn cải lương tuồng cổ Minh Tơ, thuộc gia tộc Vĩnh Xuân ban, một trong năm đại gia tộc lừng danh của cải lương Việt Nam. Nghệ sĩ Công Minh đã ký giấy bản quyền viết tay, cho phép nhóm sử dụng trích đoạn “Điều Tam Xuân báo phu cừu” trong chương trình “Ngọc sáng âm vang” diễn ra tại nhà hát Bến Thành. Sự đồng hành từ gia đình nghệ sĩ Công Minh đã trở thành nguồn động lực to lớn, giúp nhóm tự tin hơn và quyết tâm lan tỏa tình yêu với nghệ thuật cải lương đến đông đảo công chúng”.
Nhóm sinh viên đã hoàn thành bảo vệ đồ án và nhận được đánh giá tích cực từ Hội đồng về ý nghĩa, giá trị dự án mang lại. Cố vấn của dự án, cô Hoàng Phương Thảo chia sẻ,cô thấy rất tự hào khi dự án “Hò Xự Xang” đã đạt được kết quả tích cực.
Dự án “Hò Xự Xang” cũng nhận lời mời hợp tác từ Đại diện của Trại hè “Người bạn đặc biệt” và Trường khiếm thính Hy Vọng tại quận Bình Thạnh, TP HCM để tổ chức triển lãm và biểu diễn cải lương, dự kiến sẽ diễn ra từ tháng 6 đến tháng 8/2025. Đây là một phần quan trọng của chương trình trại hè, hướng đến học sinh từ 7 đến 17 tuổi.Sự hợp tác này không chỉ là cơ hội để dự án được quảng bá và lan tỏa giá trị của nghệ thuật cải lương mà còn là dịp để “Hò Xự Xang” kết nối và chia sẻ tình yêu đối với văn hóa dân tộc tới các em học sinh.
Bên cạnh đó, nhóm còn nhận được phản hồi tích cực từ Trường THPT Nguyễn Thị Minh Khai, TP HCM về ý tưởng phần triển lãm của sự kiện ở giai đoạn Ngọc Sắc Sáng và nội dung, phong cách trình diễn của chương trình “Ngọc sáng âm vang”. Nhờ đó, dự án đã nhận được lời mời hợp tác của trường để giới thiệu các bộ trang phục và chia sẻ ý nghĩa, nội dung của triển lãm với học sinh, nhằm nâng cao nhận thức về sự hình thành và phát triển của nghệ thuật cải lương. Hoạt động này của Trường THPT Nguyễn Thị Minh Khai, TP HCM nằm trong kế hoạch học tập theo dự án liên ngành, tích hợp các môn Văn học – Giáo dục địa phương – Hoạt động trải nghiệm – Hướng nghiệp, mang tên “Nối tiếp tinh hoa”. Dự án dự kiến diễn ra vào ngày 22/ 2.
Nói về kế hoạch tương lai, các thành viên chia sẻ: “Dự án sẽ mở rộng đối tượng tiếp cận từ 12 đến 34 tuổi. Một trong những hoạt động sắp tới là “Unitour Ngọc Sắc Tỏa,” hợp tác với ban đờn ca Nam Thịnh và nghệ sĩ Hạ Nắng. Hoạt động dự kiến đi đến 4 trường: Đại học Hutech, Đại học Khoa học xã hội nhân văn, Đại học Văn Hiến và Cao đẳng FPT Polytechnic. Thông qua các talkshow và workshop, sự kiện nhằm đưa Cải lương đến gần hơn với sinh viên TP HCM”.
Trịnh Yến Phương